Η χειρουργική αφαίρεση των λεμφαδένων του τραχήλου γίνεται για θεραπευτικούς λόγους, όταν ψηλαφητικά διογκωμένοι ή ακτινολογικά απεικονισμένοι (με αξονική ή μαγνητική τομογραφία) λεμφαδένες συνιστούν ένδειξη περιοχικής μετάστασης από νεόπλασμα της κεφαλής/ τραχήλου. Ωστόσο, γίνεται και για προληπτικούς ή διαγνωστικούς λόγους (πρόληψη ή διάγνωση μικρομετάστασης) χωρίς ψηλαφητικά ή απεικονιστικά ευρήματα, όταν υπάρχει υπόνοια ή αυξημένος κίνδυνος λεμφαδενικής μετάστασης, κυρίως μικρομετάστασης (που δεν ψηλαφάται ή απεικονίζεται). Οι λεμφαδένες αφαιρούνται από συγκεκριμένα επίπεδα του τραχήλου και αποστέλλονται για ιστολογική εξέταση ελέγχου μετάστασης του νεοπλάσματος.

Η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία και κατά κανόνα συνδυάζεται με χειρουργική εκτομή κάποιας νεοπλασίας του στόματος, της κεφαλής ή του τραχήλου. Ο ασθενής επιστρέφοντας στο δωμάτιο φέρει κάποιες παροχετεύσεις, καθετήρες, ίσως και σωλήνες σίτισης, τα οποία σταδιακά και εντός 3-4 ημερών αφαιρούνται.

Αν δεν υπάρχουν σοβαρές επιπλοκές η νοσηλεία διαρκεί περίπου 4-5 ημέρες. Ο ασθενής επίσης φέρει ράμματα ή κλιπς κατά μήκος των χειρουργικών τομών στο δέρμα του λαιμού, που αφαιρούνται την 7η με 10η μέρα.

Σπάνιες επιπλοκές αφορούν στη λοίμωξη ή/και διάσπαση των χειρουργικών τραυμάτων ή στη δημιουργία κάποιου αιματώματος. Συχνότερη είναι κάποια περιορισμένη υπαισθησία του δέρματος. Βραχυπρόθεσμη πάρεση του προσωπικού νεύρου με δυσλειτουργία στην κινητικότητα του κάτω χείλους ή σπανιότατα του παραπληρωματικού νεύρου με δυσκολία/αδυναμία ανύψωσης του ώμου και του χεριού, βαθμιαία αποκαθίσταται. Επιπλοκές σχετιζόμενες με υποκείμενα προϋπάρχοντα της επεμβάσεως νοσήματα του ασθενή μπορεί να προκύψουν και αντιμετωπίζονται κατά περίπτωση.

Ανάλογα με τα ευρήματα της ιστολογικής εξέτασης των παρασκευασμάτων του λεμφαδενικού καθαρισμού σε σχέση με μεταστατικές εστίες, ενδέχεται να απαιτηθεί συμπληρωματική θεραπεία με τη μορφή ακτινοθεραπείας, μόνης ή σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία.